مهار زیستی سفیدبالک پنبه bemisia tabaci با استفاده از بالتوری سبز chrysoperla carnea و مقایسه آن با سم پی متروزین و عصاره های گیاهی کلپوره teucrium polium و شاتره fumaria parviflora در شرایط گلخانه

سفیدبالک پنبه b. tabaci به عنوان یک آفت اقتصادی، دارای دامنه میزبانی وسیع و همه جازی بوده و روی بسیاری از گیاهان کشاورزی از جمله گیاهان گلخانه ای در مناطق معتدل و گرم دنیا گزارش شده است. کارایی عصاره های متانولی گیاهان شاتره (lam.) (fumariaceae) fumaria parviflora و کلپوره teucrium polium (l.) (lamiaceae) و رهاسازی تخم بالتوری سبز chrysoperla carnea (steph.)(neu.: chrysopidae) با آفت کش پی متروزین برای کنترل این آفت در شرایط نیم مزرعه ای مقایسه شد. ابتدا در آزمایش های زیست سنجی lc50 دو عصاره گیاهی و آفت کش پی متروزین برای سفیدبالک پنبه محاسبه شد. در آزمایش اصلی غلظت های تهیه شده از عصاره های گیاهی و آفت کش روی گلدان های حاوی بوته های گوجه فرنگی که داخل قفس های چوبی با پوشش توری حریر قرار داشتند، اسپری شد. همچنین رهاسازی تخم های بالتوری به نسبت 1 به 5 (تخم شکارگر به شکار) داخل محفظه های مقوایی آویخته به بوته های گوجه فرنگی انجام شد. شمارش جمعیت مراحل نابالغ سفیدبالک پنبه در روزهای 1، 2، 3، 4، 5، 7، 11، 15 و 21 پس از اعمال روش های کنترل در تیمارهای سم و عصاره و در روز 11 پس از رهاسازی تخم بالتوری در تیمار بالتوری انجام شد. آزمایش ها در شرایط کنترل شده با دمای 5 ± 25 درجه سلسیوس و رطوبت 5 ± 50 درصد و دوره روشنایی به تاریکی 16 : 8 ساعت انجام گرفت. lc50 عصاره های گیاهی کلپوره و شاتره و آفت کش پی متروزین به ترتیب 629/82، 002/23 و 118/0 میلی گرم بر میلی لیتر به دست آمد. نتایج مقایسه کارایی روش های مختلف کنترل در شرایط نیم مزرعه ای نشان داد کارایی عصاره های گیاهی شاتره و کلپوره، آفت کش پی متروزین و بالتوری سبز به ترتیب در کنترل جمعیت مرحله تخم، 91/86، 51/83، 29/84 و 26/54 درصد در کنترل مرحله پورگی 39/81، 68/79، 05/78 و 40/52 درصد، در کنترل مجموع کل مراحل نابالغ 76/82، 31/77، 12/78 و 99/44 درصد و در کنترل مجموع کل مراحل پورگی 01/83، 07/81، 00/79 و 20/64 درصد بود. بنابراین عصاره ها نیز در مقایسه با آفت کش توانسته اند بر جمعیت مراحل زیستی مختلف این آفت تاثیر گذار باشند. با توجه به نتایج به دست آمده استفاده از عصاره های گیاهی شاتره و کلپوره می تواند به عنوان یک گزینه برای کنترل این آفت مطرح باشد و بررسی های تکمیلی برای شناسایی ترکیبات موثر این گیاهان توجیه پذیر است. همچنین نتایج کارایی عصاره های گیاهی می تواند مقدمه ای برای بررسی های بیشتر عصاره های گیاهی کلپوره و شاتره به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در شرایط طبیعی باشد.